Raapstelenstamppot – een culi-column
“Raapstelen! Een kilo voor een euro!”
De marktkoopman riep het hard van achter zijn kraam. Niet dat veel mensen erop in gingen. Jammer.
“Jaaaaaaaa!” riep ik vrijdag enthousiast.
“Wat is er?” vroeg mijn vrouw.
“Ze zijn er weer!”
“Waar heb je het over?”
“Raapstelen in het pakket!”
“Gadverdamme. Nee, hè?” zei mijn vrouw fijntjes.
Iedere vrijdag komt er een grote vrachtwagen bij mij voorrijden. De bestuurder is een werknemer van een biologisch-dynamische boerderij uit de omgeving. Al een paar jaar heb ik een abonnement op een groentepakket. De boerderij levert mij iedere week een portie biologisch geteelde groenten. Inmiddels fungeert mijn carport als distributiecentrum voor de buurt. Allerlei mensen uit mijn omgeving die ook een abonnement hebben, komen iedere vrijdagmiddag hun pakket bij mij afhalen. Onder de carport staat een grote stapel blauwe kratten.
Zo’n groentepakket is geinig. De echte smaak van de producten is geweldig; dit is groente zoals groente moet smaken. En iedere week is het weer een verrassing wat er in het pakket zit. Tuurlijk, in de winter word je doodgegooid met kool en witlof, maar buiten de winter is het iedere week anders. Niet zelden sta ik in de keuken met een product in mijn hand en vraag ik mij hardop af: “Wat is dit en wat moet ik ermee?”
Postelein en schorseneren, aardperen en pastinaken, wortelpeterselie en snijbiet. Nu waren er dan weer eens raapstelen.
“Gadverdamme,” zei mijn vrouw nogmaals. Toch houd ik van haar.
Wie weet (nog) wat raapstelen zijn? Niet veel mensen, ben ik bang. Raapstelen behoren steeds meer tot de ‘vergeten’ groente, net zoals schorseneren, postelein en pastinaken. En dat is onterecht, want het is niet alleen een goedkope, maar ook een zeer gezonde en smakelijke groente, die zich leent voor allerlei toepassingen. Qua gebruik en verwerking kun je raapstelen vergelijken met andijvie; de smaak is echter heel anders.
De tijd dat ze bij de groenteman of in de supermarkt liggen is relatief kort. Het is een echte voorjaarsgroente. Meestal verkrijgbaar vanaf eind april tot begin juni. Maar nu zaten ze al begin april in het pakket.
Raapstelen, ook wel bladmoes geheten, behoren tot de orde van de brassicales, en is daarmee verwant aan de kool. Het is een groente waarvan het jonge blad en de bladstelen gegeten worden. Het gewas is snel groeiend en wordt hoofdzakelijk in de glastuinbouw geteeld.
Raapstelen zijn gevoelig voor smeul en rot. Tijdens de teelt mag er daarom niet te veel water worden gegeven. Ook aardvlooien kunnen schade aan het gewas toebrengen.
De groente moet kort na aankoop genuttigd of verwerkt worden, omdat de bladeren snel verleppen. Het best bewaar je de raapstelen in een plastic zak in de koelkast. Zijn de bladeren slap, dan kun je ze nog wel ‘oppeppen’, door ze een tijdje in water te leggen. Voor gebruik moeten de bladeren goed gewassen worden.
Genoeg technisch gewauwel nu; het belangrijkste is toch wat je ermee doet. Opeten, natuurlijk. Maar in welke vorm?
Veel mensen gaan voor een zonnige salade van raapstelen met tomaat, appel en pijnboompitten, maar ikzelf zweer bij de raapstelenstamppot.
Benodigdheden voor vier personen:
750g raapstelen, 1,5 kg aardappelen, 1 dl melk, scheut olijfolie, peper, eventueel gerookte spekblokjes.
Snijd of hak de raapstelen fijn en verwijder de worteltjes. Was het blad goed.
Bak eventueel de spekblokjes uit.
Kook de aardappelen gaar, giet ze af en pureer ze. Voeg de melk en een scheut olie toe. Roer alles goed door elkaar, zodat een gladde puree ontstaat. Roer er dan eventueel de uitgebakken spekblokjes door. Breng op smaak met (veel) peper.
Meng er tenslotte de raapstelen doorheen. Dien onmiddellijk op.
Eventueel bestrooien met geraspte oude kaas. Lekker met verse worst en een frisse salade met veel rode paprika erin. Vergeet ook niet de mosterd op tafel te zetten.
“Raapstelen! Een kilo voor een euro!” Geen geld voor zoveel oergevoel.
Het voorjaar is nu waarlijk aangebroken. Grijp uw kans.
Ik wens u smakelijk eten.
“Gadverdamme!”
Apeldoorn, april 2008