Bas Langereis leest u voor!

–

bazbo 0572: Frank Zappa – Zappa In New York
Ook weer een van mijn favoriete Zappaplaten. Ik heb hier een eerste Duitsche uitgave uit 1978; de plaat verscheen origineel een jaar eerder. Rond Kerst 1976 gaf Zappa een serie concerten in de Felt Forum in New York met zijn band (Bozzio, O’Hearn, Jobson), plus Ray White (de stem!), Ruth Underwood en een hele blazerssectie, waaronder de Brecker Brothers en een deel van de Saturday Night Live band. Zappa wilde opnames van deze concertserie aanvankelijk mengen met allerlei studio-opnames als één grote vierdubbelelpee (getiteld Läther), maar daar wilde zijn platenmaatschappij niet aan. Zappa was furieus, draaide in een halfdronken bui alle acht plaatkanten op een regionale radiozender en nodigde alle fans uit om het op te nemen. Warner Brothers bracht het vele studiomateriaal van Läther op een andere manier uit: het studiowerk kwam terecht op de drie ‘Panther’albums (genoemd naar de hoesontwerper) Studio Tan, Sleep Dirt en Orchestral Favourites; voor het livewerk maakte men Zappa In New York. Vooruit, aan de laatste wilde Zappa dan nog wel meewerken. Probleem was het stuk Punky’s Whips, waarin hij drummer Terry Bozzio nogal expliciet zijn liefde voor Punky Meadows, de gitarist van de groep Angel, liet uiten. Vermeende seksueel getinte teksten konden natuurlijk niet en Warner Brothers censureerden de plaat door het nummer van de elpee af te halen. Er bestaan enkele persingen met het nummer er wel op en dat zijn ware verzamelobjecten. Mijn versie heeft het nummer niet. Het maakt de eerste twee plaatkanten extreem kort. Niettemin is het materiaal van grote hoogte. The Illinois Enema Bandit gaat over [vul zelf in] en heeft de wonderschone stem van Ray White in de hoofdrol. The Black Page is een onspeelbare drumsolo, die Zappa speciaal schreef voor Bozzio; later bedacht hij een melodie erbij en de twee versies (ook in disco-variant, haha) zijn hier te horen. Ook prachtig; een felle versie van het bloedmooie Sofa. Volop verder instrumentaal vertier ook: I Promise Not To Come In Your Mouth heeft een hoofdrol voor de Moogsolo van Eddie Jobson en The Purple Lagoon is het vehikel voor veel (al dan niet overdubde) solo’s. Toen de eerste cd-versie verscheen, stond Punky’s Whips er gelukkig wel op, samen met wat (zeer goed) extra materiaal. Eind deze week verschijnt (als het goed is) een box met vijf cd’s vol met al het materiaal van alle avonden. Ben benieuwd!
Wacht! Ik ontdek nu dat ik van Zappa In New York TWEE exemplaren heb. Ze stonden op verschillende plekken in vak 4. De ‘extra’ versie heb ik gekocht van de Oostenrijkse fiel uit zijn verzameling. Het is dan ook een Oostenrijkse uitgave uit 1978 (de enige die er bestaat) en daarmee best bijzonder.

–

bazbo 0571: Frank Zappa – Zoot Allures
Vanaf Zoot Allures gebruikt Zappa de naam The Mothers Of Invention niet meer. Een teken dat het vanaf nu volledig om hem draait. Niet erg. Bijzondere plaat dit. De diepdonkere stem zit helemaal vooraan in de mix. Er staan wat luchtige songs op, maar ook wat interessant gitaarwerk. Opvallend is Friendly Little Finger, waarin de gitaarsolopartij van een concert is gemixt met de bas/drumpartij van een heel ander nummer uit een heel ander concert. Dit is voor het eerst dat Zappa deze techniek, die hij zelf ‘xenochrony’ noemde, gebruikte; op latere platen zullen we het vaker terughoren. The Torture Never Stops is een slome, lange nachtmerrie en het verhaal gaat dat Gail, Zappa’s vrouw, de erotische geluiden maakte. Black Napkins is een van die solo’s die tot het beste gitaarwerk van Zappa horen. MsPinky gaat over een seksspeeltje voor mannen, Disco Boy beschrijft het bestaan van een sneue versierder en het titelnummer is ook weer een van de mooiste melodieën uit het Zappaoeuvre. De plaat verscheen in 1976, net toen Zappa de samenstelling van zijn band had verwisseld. Bozzio bleef; bassist Patrick O’Hearn en toetsenist/violist Eddie Jobson. Dit kwartet staat op de hoes en dat terwijl O’Hearn en Jobson niet op de plaat spelen. Op de hoes ook aandacht voor de erectie van Frank Zappa. Ik heb maar drie versies van dit album. Een originele Nederlandse persing uit 1976 uit de Ankcollectie, een Japanse (compleet met een inlegvel met Japanse teksten) (geen idee meer hoe ik hieraan kwam) en een allereerste Britse versie die ik ooit van de Oostenrijkse fiel kocht.

–

bazbo 0570: Frank Zappa & The Mothers Of Invention & Captain Beefheart – Bongo Fury
Gloeiende, wat een gitaargeluid had Zappa toch. Op deze plaat hoor je hem heerlijk tekeergaan. In 1975 durfde Zappa het eindelijk aan om met Beefheart op tournee te gaan. Daarvóór bleek de Captain te onbetrouwbaar. Heel veel goede herinneringen heeft Zappa niet aan deze tour (ook weer vanwege de onvoorspelbaarheid van Van Vliet), vandaar dat dit album het enige is dat hij ooit met werk ervan uitbracht. De band is geweldig: Terry Bozzio, George Duke, Denny Walley, Napoleon Murphy Brock en dan ook nog eens de waanzinnige stem en teksten van Don van Vliet. Twee nummers komen uit de studio en die vind ik niet zo heel interessant; de rest is live opgenomen. De plaat begint bijna provocerend met een schreeuwstuk: Debra Kadebra. Je zou verwachten dat het van Beefheart is, omdat hij de abstracte tekst brult, maar het is geschreven door Zappa. Erna komt Carolina Hard-Core Ecstacy, een lied over een vrouw die (letterlijk) graag over zich heen laat lopen, een hoogtepunt van de plaat. Iets verderop het lange Advance Romance, waarin alles zit wat een goed Zappastuk in zich moet hebben. Wat een gitaargeluid. Ook de slide van Denny Walley giert hier heerlijk. Afsluiter Muffin Man is een soort ‘klassieker’, het intro komt uit de studio en zo gauw de reuzenriff start, zitten we weer live. Gave plaat. Ik heb in de Ankcollectie een Duitsche heruitgave uit een onbekend jaar. Klinkt als een tiet.

–

bazbo 0569: Frank Zappa & The Mothers Of Invention – One Size Fits All
Een soort sleutelalbum in het oeuvre van Zappa, dit album uit 1975. Alleen al in de hoes zitten ik weet niet hoe veel verwijzingen (conceptual continuity) en de plaat zelf bevat enkele van de allersterkste stukken die Zappa ooit heeft gemaakt. Veel van dit materiaal had hij live uitgetest. Meesterstuk Inca Roads is opgenomen in de studio, behalve dan de gitaarsolo, die komt van een concert uit 1974 in Helsinki (de complete versie van dat concert is te vinden op You Can’t Do That On Stage Anymore Volume 2). De hoofdmelodie van de solo zelf is weer een melodie die al in 200 Motels te horen was. En ga zo maar door. Alleen maar sterke nummers op dit album. Voor mij zijn naast Inca Roads ook Po-Jama People en Florentine Pogen twee hoogtepunten. Wat me daarin vooral opvalt, is hoe fenomenaal zijn gitaargeluid was in die tijd (1974-1976, maar eigenlijk was zijn gitaargeluid altijd goed), uit duizenden herkenbaar. Sofa kent een van de mooiste Zappamelodieën die er zijn; vooral in de instrumentale versie Sofa No. 2 is te horen hoe zeer Zappa beïnvloed is door Stravinsky: een prachtige melodielijn krijgt aan het eind een bizarre en uitermate geestige wending. Ik vind het schitterend en raak er nooit op uitgeluisterd. Op de plaat spelen George Duke, Napoleon Murphy Brock, Chester Thompson, Ruth Underwood, Beefheart en Johnny ‘Guitar’ Watson mee. Dit album heb ik twee keer: een orginele Italiaanse uit 1975 en een Argentijnse (!) versie (getiteld Una Medida Adecuada A Todo en ook de andere songtitels zijn in het Spaans) die ik ooit eens kocht van een Oostenrijkse fiel met een megacollectie. Beide platen zijn tientallen euro’s waard, zie ik.