Bas Langereis leest u voor!

‘Godverkut, dames en heren. Is die pipo hier nu nog steeds? Sinds 18 januari 2007 – eergisteren dus maar liefst vijftien jaar, hoe houden we het hier nog uit? – plaatst hij zijn misselijkmakende stukjes hier op de Voorpagina van FOK!. De eerste zeven jaar deed hij dat wekelijks of vaker; de afgelopen zeven jaren verschijnen zijn verhalen tweewekelijks en sinds een jaar of twee ook weer op de zo vertrouwde donderdagmorgen. Dames en heren, FOK! had zo mooi kunnen zijn zonder hem, maar hier is hij dan toch: bazbo!’

(Niemand klapt. Iedereen heeft zijn microfoon uit staan.)

‘Bas, van harte welkom, ga zitten. Wat wil je drinken? Ik heb wijn en water. Het zal wel weer water moeten zijn.’
‘Doe maar even niks, Adriaan. Anders moet ik steeds naar de wc.’
‘Lekker goedkoop. Hoe gaat het met je?’
‘Je wilt het niet weten.’
‘Jawel! Anders vroeg ik het toch niet?’
‘Jij bent toch ook maar gewoon van de redactie? Dan zoek je naar nieuwtjes en scoops om mee te scoren, zodat de kijkcijfers hoog zijn. Je bent niet écht geïnteresseerd in mij. Wat kennen wij elkaar nou helemaal?’
‘Nou, ik ken jou wel, hoor. Je hebt hier in de afgelopen vijftien jaar al zo veel geschreven over jezelf, dat we een redelijk gedetailleerd beeld hebben van hoe en wie jij …’
‘O kut. Krijgen we dat weer.’
‘Wat?’
‘Dat je me denkt te kennen op basis van een paar regels die ik schrijf.’
‘Dat is niet zo?’
‘Nee.’
‘Nee?’
‘Nee.’

(Er loggen nog wat laatkomers in. Iemand heeft zijn microfoon aan staan en laat een boer. Bij een ander zien we een kat over het toetsenbord lopen.)

‘Iets anders dan. Waar heb je het afgelopen jaar 2021 zoal over geschreven?’
‘Ik verwijs je naar de vijfentwintig stukjes. Daar staat alles in.’
‘Doe nou even niet zo flauw. Waar gingen die stukjes over?’
‘Die heb je dus kennelijk niet gelezen. Ze gaan al vijftien jaar over dagelijkse dingen en kleine avonturen, al dan niet in het echt gebeurd of compleet verzonnen.’
‘Fijn, daar worden we wijzer van.’
‘Wijzer worden is niet het doel dat ik bij de lezer wil bereiken met mijn stukjes. Voor mij is het belangrijkste dat de lezer zich een minuut of wat vermaakt, dat hij of zij een moment glimlacht of een traan laat of nadenkt, dat hij korte tijd uit zijn eigen werkelijkheid is en zich verplaatst in een andere werkelijkheid, dat dit verschrikkelijke leven even wat minder verschrikkelijk is. Maar als iemand er iets van leert, is dat ook mooi meegenomen. Net als de nieuwe fiets van de buurman.’
‘Huh? Wat is er met de nieuwe fiets van je buurman?’
‘Die had hij neergezet midden in de Hoofdstraat hier in ons zo majestueuze Apeldoorn, terwijl daar een parkeerverbod voor fietsen is. De gemeente is daar erg streng op en verwijdert foutief gestalde fietsen. De nieuwe fiets van de buurman stond goed op slot, maar was ook mooi meegenomen.’
‘Ach zo.’
‘Ja.’
‘Maar je hebt er niet over geschreven.’
‘Nee.’
‘Waarom niet?’
‘Zó’n enorm avontuur was het nou ook weer niet en daarbij: ik heb maar vijfentwintig stukjes in een jaar, dus ik moet zuinig zijn met de beschikbare ruimte.’
‘Maar er is bijna geen andere columnist meer. Jij bent zowat de enige nog. Je zou zo dagelijks kunnen publiceren op FOK!.’
‘Ik heb nog geen aanbieding gehad.’
‘Wat voor aanbieding?’
‘Dat ik dat kan of mag doen en tegen welk tarief. Als ik er een beetje van zou kunnen rondkomen, zou ik het zeker overwegen.’

(Aanmoedigend applaus van achter de laptops. We horen het niet, want alle microfoons staan nu uit, maar aan de bewegingen te zien is iedereen enthousiast.)

‘Bas, wat waren voor jou de hoogtepunten in 2021?’
‘Ik praat niet graag in het openbaar over mijn seksleven.’
‘Is het zo slecht, dan?’
‘Nee, verre daarvan. Maar ik wil niemand jaloers maken.’
‘En op het gebied van je schrijverij, wat waren de uitschieters in 2021?’
‘Het is me weer gelukt om vijfentwintig stukjes te schrijven.’
‘En op welke daarvan ben je het meest trots?’
‘Dat is net zo’n vraag als wie mijn favoriete kind zou zijn.’
‘Interessante wending. Wie is jouw favoriete kind?’
‘Mijn zoon. De oudste. Hij is ook de jongste. We hebben maar een zoon.’
‘En waarom ben je op hem trotser dan op je dochter of dochters?’
‘Ik heb geen dochter.’
‘Terug naar de verhalen in 2021, dan.’
‘Nou, vooruit.’
‘Zijn er nog bijzondere verhalen verschenen?’
‘Ik vind ze allemaal bijzonder. Ik heb al mijn kinderen even lief.’
‘Nou, zal ik dan maar een voorzetje geven, Bas? Voordat het een eindeloze en zinloze woordenwisseling wordt?’
‘Nou, vooruit.’

(De meeste kijkers en luisteraars hebben nu niet alleen hun microfoon, maar ook hun camera uit gezet.)

‘Zag ik nou goed dat die ene serie van je is afgelopen?’
‘Die ene, Adriaan? Welke bedoel je?’
‘Die ene over die man.’
‘Die ene over die man, Adriaan? Welke bedoel je?’
‘Ah, je weet wel. Welke serie van je is afgelopen jaar ten einde gekomen?’
‘De serie over Roland Haamschaar.’
‘Heette die man niet Ronald Haamschaar?’
‘Dat zou maar zo kunnen, Adriaan. Ik haalde het zelf nog wel eens door elkaar.’
‘Maar de serie is ten einde?’
‘Ja. Klaar. Af. Voltooid. Afgelopen. Finito.’
‘Waarom?’
‘Omdat er niets meer over hem te schrijven viel, Adriaan. De serie heeft een paar jaar geduurd en gelopen. Aanvankelijk leken het losse verhalen, maar langzaam ontwikkelde zich een verhaallijn, waarin bloed, moord en hoeren een rol gingen spelen. Met dank aan die goeie ouwe tuvokki. Aan het eind van de serie bleek de hoofdpersoon Roland Haamschaar of Ronald Haamschaar of hoe die pipo ook weer heette een psychopathische seriemoordenaar en werd hij gearresteerd. Wat wil je dat ik er nog meer over schrijf?’
‘En die andere serie van je?’
‘Welke andere serie?’
‘Die over jouzelf als schrijver, Bas. Die serie die heet ook Schrijver, geloof ik.’
‘Die serie gaat niet over mijzelf. Hoe vaak moet ik dat nog vertellen?’
‘Maar het gaat toch over een schrijver die allerlei psychische klachten heeft?’
‘Ja. En?’
‘Jij bent toch ook een schrijver?’
‘En ik heb toch ook psychische klachten? Luister eens, Adriaan. Ik heb je dit vorig jaar ook al verteld en volgens mij het jaar daarvoor ook. En het jaar daarvoor. Die serie gaat niet over mij. De hoofdpersoon lijkt misschien op mij, maar hij blijft stil staan en ik ben ondertussen al tig stappen verder. Ik heb je ook verteld dat ik een nieuw verhaal moet ‘herkennen’ als onderdeel van die serie en nou, toevallig heb ik afgelopen jaar weinig verhalen gemaakt of kunnen maken die ik ‘herkende’ als onderdeel van die serie Schrijver. Ik weet ook niet of die verhalen zich in de toekomst nog gaan openbaren. Dat moeten we afwachten.’

(De ene luisteraar die zijn microfoon aan heeft staan, brengt snurkgeluiden voort. Adriaan zet hem op ‘mute’. De overige kijkers en luisteraars zijn uit zichzelf stil.)

‘Bas, vorige keer vertelde je dat jij geen columns over de actualiteit schrijft. Iets met wat actueel is of tijdgebonden of weet ik veel. Je maakt het liefst verhalen, zei je.’
‘Dat klopt, Adriaan. Maar wat is je vraag?’
‘Toch plaatste je een maand of wat geleden een heel lang stuk over de klimaatproblematiek.’
‘Dat klopt, Adriaan. Maar wat is je vraag?’
‘Waarom dan, godverdomme!?’
‘Omdat er iets speelde dat me hoog zat. Een zeer verontrustend rapport van tientallen vooraanstaande wetenschappers, waarin zij allerlei onderzoeken van de afgelopen paar jaar naar de klimaatcatastrofe bundelen, verscheen en was kort in het nieuws. In diezelfde week werd bekend dat de Formule 1 op Zandvoort in september ging starten, een uiterst vervuilend evenement, dat natuur in de omgeving bedreigt. Daar werd ik boos van. We weten dat het niet goed gaat met de aarde, maar we moeten ons wel kunnen blijven vermaken met autoraces. Schiet mij maar lek. Dus daarover moest ik schrijven.’
‘Wat had je verwacht?’
‘Nou, dat ik als klimaatdrammer de wind van voren zou krijgen van alle FOK!kers. Tientallen, zo niet honderden posts van afkeuring en dat ik niets wist en een klimaatwappie was en maar beter dood zou moeten. Dat ik compleet neergesabeld en afgefikt en bedreigd via de achteruitgang het pand zou moeten verlaten.’
‘En wat was het resultaat? Hoe waren de reacties?’
‘Enkele tientallen keren was mijn stuk aangeklikt en er waren drie reacties, waarvan eentje inhoudelijk zinvol.’
‘En nu?’
‘Nu? Nou, niks. Ik zal heus nog wel eens een keer iets actueels maken, maar ik blijf liever bij de verhalen. Daar ga ik misschien wel gewoon mee door.’
‘Misschien?’
‘Ja, ik twijfel. Of ik hier mijn stukjes nog wel moet droppen. Waar bezoekers van FOK! massaal op klikken zijn de nieuwsberichten over COVID, over demonstraties, over rechts-extremisten, over een beter leven voor kippen en dan gaat het er vooral om stoer en boos en kwetsend te zijn en de schuld te geven aan linksen, anderstaligen, migranten, islamieten, complotdenkers, religieuzen en gevaccineerden. De groep vaste lezers lijkt steeds kleiner. Ik dank hen overigens hartelijk voor het trouwe lezen en voor de serieuze en bemoedigende reacties. Van de oude ploeg columnisten is niets meer over. Alleen Bornfree plaatst heel af en toe nog wat. Ik heb ook nog eens een nieuwe werkplek en …’
‘O, kut.’
‘…ja…’
‘Gaan we weer.’
‘… en ik weet niet of ik de tijd en de energie nog wel kan blijven vinden om met de regelmaat van eens in de twee weken een verhaal met een kop en een staart te maken. Ik zit de godganse dag al achter een beeldscherm en dan zal ik dat in mijn vrije tijd ook nog eens gaan doen? Hoe graag ik ook schrijf, ’s avonds en in de weekenden thuis zijn er andere leuke dingen. Maar ik praat niet graag in het openbaar over mijn seksleven.’
‘Nou, fraai is dat. Dan laten we het hierbij. Tot volgend jaar.’
‘Misschien.’

(Het publiek verlaat het online overleg.)

–
Apeldoorn, januari 2022

Hier lees je ‘m op FOK!.